Từ một chàng sinh viên đang theo học Commerce (chuyên ngành Marketing) của Đại học RMIT, Huỳnh Vũ Tiến bất ngờ “bỏ ngang” và quyết tâm mở quán cà phê tại TP.HCM trong sự ngỡ ngàng và phản đối của tất cả người thân và bạn bè.

Tuy nhiên, thời gian đã chứng minh quyết định của anh là chính xác khi hiện nay, anh đã có thu nhập hơn 1 tỷ đồng/tháng. Ngoài công việc kinh doanh, Vũ Tiến còn là một chuyên gia đào tạo pha chế có tiếng trong lĩnh vực này, với gu đồ uống đậm trà rất riêng.

Có thể nói ở độ tuổi rất trẻ, Vũ Tiến đã sở hữu cơ ngơi lẫn thu nhập khiến nhiều người không khỏi ghen tị. Càng bất ngờ hơn khi gặp ở ngoài, cách nói chuyện lẫn sự “quyết liệt” của anh đã thuyết phục chúng tôi ngay từ những câu hỏi đầu tiên.

Bước ngoặt nào đã đưa một chàng trai đang theo học Đại học RMIT đến với ngành F&B? 

Tôi là người luôn bị “ám ảnh” về chuyện phải báo hiếu cho cha mẹ. Ngay cả khi gia đình tôi từ nhỏ tới lớn cũng không gọi là quá thiếu thốn về mặt vật chất, nhưng tôi nghĩ bản thân mình phải có nền tảng tài chính vững chắc càng sớm càng tốt, ưu tiên lo xong cho gia đình tôi mới tính đến chuyện của bản thân

Vậy nên khi còn đang học đại học tôi chợt nghĩ: “Có vẻ con đường này không đúng lắm, mình có đang lãng phí tiền bạc của ba mẹ, tốn thời gian của mình hay không?” Bởi vì tôi nhận ra, nhiều anh chị đi trước học cùng ngành và cả khác ngành tôi, mức lương đạt đâu đó tầm vài chục triệu/tháng, hoặc giỏi thì vài nghìn đô. Nghe có vẻ khá cao nhưng không phải là con số để tôi có thể sống thoải mái tại TP HCM, tôi muốn mình kiếm nhiều hơn nữa, muốn thử thách bản thân hơn. Cuối cùng tôi nhận ra, chỉ có kinh doanh mới giúp tôi chạm được mục tiêu. Đó chính là bước ngoặt đưa tôi đến với F&B.

Vậy so với công việc đầu tiên bạn kiếm ra tiền và thời điểm bây giờ, nó đã tăng lên gấp bao nhiêu lần rồi? 

Tôi nhớ lần đầu tiên tôi kiếm được tiền là làm trợ giảng cho một trung tâm tiếng Anh, một tiếng tôi nhận được thù lao là 200k. Tuy nhiên, một ngày chỉ được vài tiếng, không có nhiều. Còn bây giờ, cứ mỗi tiếng trôi qua tôi có thêm 4 triệu đồng. Nhưng thú thật tôi tự thấy con số này vẫn chưa phải là mức tôi mong muốn. Tôi muốn mình phải cố gắng hơn nữa.

Nhìn vào thành công bây giờ của bạn, liệu những người từng không có ủng hộ bạn nghỉ học đại học có một cái nhìn khác hay không? 

Người duy nhất ủng hộ tôi theo con đường kinh doanh đó chính là mẹ của tôi, còn lại tất cả mọi người đều phản đối. Tôi đã nói chuyện với rất nhiều người để cho tôi lời khuyên, và đa số đều phản đối việc tôi nghỉ học để khởi nghiệp. Câu trả lời tôi nhận được đều có nội dung na ná nhau như là học để sau này có công việc ổn định, rẽ hướng rất dễ thất bại, học để cho có cái bằng rồi muốn làm gì làm…

Thật sự những lý do mọi người đưa ra không thuyết phục được tôi. Về cơ bản, họ phản đối vì chưa ai từng bước ra khỏi vùng an toàn và cũng không mong muốn người khác bước ra khỏi vùng an toàn.

Sau tất cả, tôi nhận ra quan trọng nhất vẫn là phải biết bản thân mình đang làm gì. Vì tiền là ở xung quanh chúng ta, hơn nhau là ai đang hiểu thị trường, ai dám bứt phá để chọn con đường khác biệt. Tôi còn nhớ khi khai trương quán, với lượng khách cực kì đông, ra vào không ngớt, chính anh chủ nhà cũng phải hoảng hốt, bất ngờ vì địa điểm của anh ấy lại có thể đắt khách đến như vậy. Vì thời điểm năm 2015 quanh khu vực Phường 2 Quận 11 không hề có quán cà phê nào cả.

Về khởi nghiệp thì câu chuyện này chúng ta đã nói cả chục năm rồi, nhưng về cơ bản thì vấn đề vẫn là “đầu tiên – tiền đâu” nhỉ? 

Bản thân tôi không nghĩ vấn đề “tiền đâu” quan trọng. Cái chính là khả năng lên kế hoạch và đánh giá rủi ro của mỗi cá nhân, bạn muốn làm thì bạn sẽ tìm cách. Tôi biết có nhiều người, tài chính – hậu thuẫn từ gia đình rất tốt, sẵn sàng đầu tư, thậm chí nếu có mất trắng cũng “vui vẻ” vì cho con cái mình được trải nghiệm. Nhưng nếu làm ăn mà không có kế hoạch, không suy tính kĩ càng thì dù có trong tay 10 tỷ hay 100 tỷ cũng thất bại như chơi, điển hình là những trường hợp thua lỗ của một số thương hiệu F&B gần đây, thậm chí phải dẹp cả chuỗi.

Cái quan trọng khi khởi nghiệp là nếu đã có vốn rồi, bạn có CÁI GAN làm hay không? Bạn có thể quản trị rủi ro, khiến dự án của mình THÀNH CÔNG hay không?

Dĩ nhiên, nếu bạn có ý chí làm giàu và cái đầu nhanh nhạy với thị trường, nhận ra cơ hội trong rủi ro, bạn sẽ tự tìm ra con đường cho mình trong hàng ngàn con đường khác mà ít ai nhận ra. Như mấy đợt dịch vừa rồi, người thì thấy hàng quán đóng cửa nhiều quá đâm ra sợ không dám làm, người thì lại thấy đó chính là cơ hội để đón đầu thị trường vì sau dịch, tất cả đều “RESET”.

Nhưng tôi không hề phủ nhận, nếu có tiền – tài chính sẵn thì chúng ta sẽ đi nhanh hơn.

Nói nhiều về thành công nghe mãi cũng chán, bạn có thể nói về thất bại mà nó là bài học anh khắc sâu nhất khi làm F&B?

Bắt đầu hành trình khởi nghiệp, tôi nhận ra cách đi nhanh nhất và mau chóng thu hồi vốn nhất chính là kinh doanh nhượng quyền từ những brand lớn. Năm 2015, có một thương hiệu đầu tiên tôi chọn để nhượng quyền (với khả năng thành công gần như 100% nhưng tôi không tiện nêu tên), tôi đã cố gắng đàm phán để franchise nhưng không thành công, và bây giờ nó thậm chí đã vươn tầm ra quốc tế.

Sau đó, tôi hợp tác với một brand khác. Ngay khi mở cửa hàng đầu tiên, lượng khách đông đến nỗi khiến tôi và tất cả mọi người từng ngăn cản tôi trước đó đều sững sờ. Tôi như hồi sinh thương hiệu này trên thương trường F&B, và từ cửa hàng của tôi, thương hiệu bùng nổ nhượng quyền.

Tuy nhiên sau đó, công ty đã vi phạm hợp đồng và mở cửa hàng khác rất gần cửa hàng của tôi. Tôi đã chọn phương án chấm dứt hợp đồng với công ty nhưng những gì công ty làm sau đó lại khiến tôi gặp những rắc rối, khủng hoảng về mặt hình ảnh…

Vậy bài học mà anh rút ra đó chính là…? 

Phốt trong ngành F&B là một việc cực kì nguy hiểm và nhạy cảm, khi gặp vấn đề bạn phải điều tra thật kĩ càng và lên tiếng càng sớm càng tốt để bảo vệ quyền lợi của Khách Hàng cũng như danh tiếng thương hiệu.

Nếu bạn không lên tiếng, trấn an người tiêu dùng ngay lập tức thì dư luận sẽ rất khó kiểm soát, bạn sẽ dễ mất đi sự tin tưởng của khách hàng vào những chiêu trò phốt bẩn. Tính tôi vốn chỉ muốn im lặng và làm tốt việc kinh doanh, nhưng dần dà tôi nhận ra sự im lặng không giúp ích gì được cả.

Người ta nói làm F&B cần có thời, nghe có vẻ may rủi nhỉ. Trong ngành này bạn nghĩ có bao nhiêu % là sự may mắn, bao nhiêu % là sự nỗ lực?

Có câu này nghe quen miệng nhưng nó đúng lắm này: Thiên thời – địa lợi – nhân hoà. Nếu bước ra làm F&B mà thiếu 1 trong 3 yếu tố này cũng không làm được gì. Tôi quan niệm mọi thứ cần có thời điểm, ngày xưa thời thế tạo anh hùng, bây giờ kinh doanh xuất hiện khi có nhu cầu của khách hàng. Ví dụ như trong đợt dịch vừa rồi, trà sữa đậm vị trà lên ngôi rất thành công. Chúng ta trước đó đã quá quen tới nỗi phát ngán vì những ly trà sữa “full topping”, nhiều chỗ làm topping đầy đến nỗi tôi nghĩ đó là ly chè chứ không còn là ly trà sữa nữa.

Nhưng dần dà, thị trường cũng dần thay đổi theo gu trà sữa đậm trà, chỉ đơn giản là một trà sữa không hề có topping, nhưng uống vào đã rất ngon rồi. Phong cách này đánh vào trải nghiệm thưởng trà của khách hàng là chính. Và từ đó tạo nên tệp khách hàng trung thành cực kì bền vững.

Bạn đánh giá thị trường F&B Việt Nam đang phát triển thế nào? 

Tôi nghĩ F&B tại Việt Nam là môi trường khắc nghiệt nhất thế giới, thậm chí ở những nước phát triển tôi cảm giác họ còn “non tay” hơn chúng ta. Ví dụ đơn giản, tại Việt Nam, nhiều brand F&B lớn du nhập vào nước ta đã gặp phải rất nhiều khó khăn, thậm chí phải dẹp cả thương hiệu: Starbucks, The Coffee Bean & Tea Leaf, Gloria Jeans, Angel In Us…

Học viên của tôi từ Mỹ, Nhật… thậm chí còn phải bay về đây để mang hương vị trà sữa đậm trà qua bên đó. Theo như họ đánh giá, thị trường trà sữa của những nước này còn rất “non” hoặc thậm chí còn không có.

Sau khi quan sát và nghiên cứu rất nhiều thương hiệu dù lớn dù nhỏ, tôi nhận ra sau tất cả, một ly nước ngon – được pha chế kĩ càng và đặt cái tâm vào sản phẩm mới là con đường duy nhất để cửa hàng của bạn tồn tại. Sản phẩm luôn là “trái tim” của mọi hình thức kinh doanh, tất cả các yếu tố khác chỉ là “phương tiện” để đưa sản phẩm của bạn đến tay KH một cách tốt nhất.

Đơn giản lắm, hãy đặt bản thân bạn là một người khách hàng, khi bạn cầm ly nước của một cửa hàng nào đó trên tay, bạn có cảm nhận được sự trân trọng, sự tỉ mỉ và sự đầu tư của quán đó vào sản phẩm hay không?

Bạn