Bạn đọc Hoàng Hoa (Hà Nội) hỏi: Trường hợp xây nhà trên đất nông nghiệp, đã nộp phạt đầy đủ thì có bị phá dỡ?
Công ty Luật TNHH Youme trả lời:
Theo Điều 5 Luật Đất đai 2024 quy định về nguyên tắc sử dụng đất như sau:
– Đúng mục đích sử dụng đất.
– Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất.
– Bảo vệ đất, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, không được lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học làm ô nhiễm, thoái hóa đất.
– Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh.
Còn theo Điều 136 Luật Nhà ở 2023, các trường hợp nhà ở phải phá dỡ bao gồm:
– Nhà ở bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không bảo đảm an toàn cho người sử dụng đã có kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà ở hoặc trong tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.
– Nhà chung cư thuộc trường hợp phá dỡ theo quy định tại khoản 2 Điều 59 của Luật này.
– Nhà ở thuộc trường hợp phải giải tỏa để thu hồi đất theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
– Nhà ở xây dựng trong khu vực cấm xây dựng hoặc xây dựng trên đất không phải là đất ở theo quy hoạch đã được phê duyệt.
Việc phá dỡ nhà ở quy định tại khoản 1 Điều này thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về xây dựng. Đồng thời, Điều 8, 9, 10, Nghị định 123/2024/NĐ-CP, khi sử dụng đất sai mục đích thì ngoài bị phạt tiền cá nhân còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, trong đó có biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu.
Như vậy, theo quy định nêu trên, người sử dụng đất phải sử dụng đất đúng mục đích, trường hợp xây nhà trên đất nông nghiệp là hành vi sử dụng đất sai quy định. Do đó, ngoài phạt tiền thì người sử dụng đất buộc phải phá dỡ nhà ở theo quy định nêu trên.
Hộ gia đình, cá nhân muốn xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp phải thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định. Theo Khoản 5 Điều 116 Luật đất đai 2024 thì hộ gia đình, cá nhân được phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở nếu phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
