Khi bất ngờ thấy cảnh sát giao thông (CSGT), không ít người đã ngay lập tức xuống xe dắt bộ qua “chốt”. Vậy xuống xe dắt bộ qua CSGT có bị phạt không?
1. Người dắt xe… không phải là người vi phạm
Người dắt xe không vi phạm Luật Giao thông đường bộ, không bị xử phạt hành chính bởi theo khoản 22 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ số 23/2008/QH12, người tham gia giao thông gồm các đối tượng:
Người điều khiển, người sử dụng phương tiện tham gia giao thông đường bộ;
Người điều khiển, dẫn dắt súc vật;
Người đi bộ trên đường bộ.
Và về nguyên tắc, chỉ người tham gia giao thông mới phải đi bên phải theo chiều đi của mình, đi đúng làn đường, phần đường và chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ.
Tuy nhiên, nếu trước đó người tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm, đi ngược chiều… thấy cảnh sát giao thông (CSGT) nên dắt bộ xe qua để tránh bị kiểm tra thì vẫn bị xử phạt về hành vi vi phạm trước đó.
Như vậy, để xác định xuống xe dắt bộ qua CSGT có bị phạt không cần xem xét hành vi trước đó của người tham gia giao thông.
Nếu chỉ xuống xe dắt bộ qua chốt Cảnh sát giao thông thì không vi phạm và không bị xử phạt nhưng nếu việc dắt bộ xe qua nhằm che giấu hoặc tránh CSGT vì trước đó đã có hành vi vi phạm giao thông (không đội mũ, uống rượu…) thì người dắt xe vẫn sẽ bị phạt.
2. CSGT có phải chứng minh lỗi vi phạm không?
Một trong những nguyên tắc khi xử lý vi phạm hành chính là người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính (điểm đ khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính số 15/2012/QH13).
Để xử phạt được hành vi vi phạm của người tham gia giao thông trước khi người này xuống xe dắt bộ, CSGT phải chứng minh vi phạm khi đang tham gia giao thông.
Có thể thông qua các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ (camera…) hoặc người làm chứng.
Trường hợp này CSGT có thể yêu cầu dừng xe kiểm tra, cho người vi phạm xem nay hình ảnh, kết quả ghi, thu được về hành vi vi phạm nếu đã có hình ảnh, kết quả ghi thu được tại đó.
Nếu chưa có ngay hình ảnh, kết quả ghi, thu được thì hướng dẫn người vi phạm xem hình ảnh, kết quả ghi thu được khi đến xử lý vi phạm tại trụ sở đơn vị.
Nếu CSGT không chứng minh được lỗi vi phạm thì không có quyền xử phạt lỗi vi phạm đó.
Tuy nhiên, việc xuống xe dắt bộ để né “chốt” không phải hiếm gặp và đây cũng là một trong những hành vi chống đối của người vi phạm giao thông không nên thực hiện để đảm bảo an toàn, tránh gây cản trở giao thông.
3. CSGT được dừng xe trong trường hợp nào?
Căn cứ khoản 1 Điều 16 Thông tư 32/2023/TT-BCA, các trường hợp CSGT được dừng xe khi thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát theo kế hoạch gồm:
Trực tiếp hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ như camera… để phát hiện, thu thập hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và các hành vi vi phạm khác.
Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao thông hoặc thực hiện theo kế hoạch kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề nhằm mục đích đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường bộ, trật tự xã hội.
Nhận được văn bản đề nghị liên quan đến việc dừng xe để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, phòng chống tội phạm, thiên tai, cháy nổ, dịch bệnh, cứu hộ, cứu nạn và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Trong đó, văn bản ghi rõ thời gian, tuyến đường, phương tiện dừng kiểm tra…
Sau khi nhận được tin báo hoặc phản ánh, kiến nghị, tố giác của cá nhân, tổ chức về các hành vi vi phạm pháp luật.
