NSƯT Xuân Bắc và ca sĩ Thanh Lam vừa có tên trong danh sách phong danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân (NSND) đợt 2.

Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký quyết định ngày 28/11, các nghệ sĩ dự kiến nhận danh hiệu trong buổi lễ tổ chức vào năm sau.

Thanh Lam đạt danh hiệu sau một lần trượt vì hồ sơ không đủ điều kiện. Năm 2018, mẹ chị – nghệ sĩ Thanh Hương – từng làm hồ sơ cho con nhưng khi ấy, Thanh Lam không đạt đủ số phiếu bầu của Hội đồng cấp Bộ, đồng thời thiếu huy chương.

Ca sĩ nói hạnh phúc khi biết tin nhận danh hiệu, tri ân sự vinh danh của Nhà nước, các cô chú, anh chị đồng nghiệp và tình cảm của khán giả dành cho chị suốt mấy chục năm theo nghề hát.
Nghệ sĩ Thanh Lam. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Xuân Bắc nằm trong số những nghệ sĩ lĩnh vực sân khấu được vinh danh. Ngoài hoạt động nghệ thuật, diễn viên hiện giữ chức Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam. Xuân Bắc từng nằm trong danh sách xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân lần thứ chín, năm 2018, nhưng tự xin rút hồ sơ vì lý do cá nhân.

Diễn viên từng nói: “Đạt danh hiệu không phải là đích đến cuối cùng trong đời làm nghệ thuật của tôi. Nếu ai đó quan niệm làm nghệ thuật để được vinh danh, để ‘săn’ giải thưởng, để đạt danh hiệu, những người đó cần phải xem lại”.

Nghệ sĩ Xuân Bắc. Ảnh: Nhà hát Kịch Việt Nam
Ở lĩnh vực âm nhạc, danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân còn được trao cho ca sĩ Tấn Minh, Phạm Phương Thảo. Còn một số gương mặt quen thuộc được vinh danh trong mảng sân khấu là nghệ sĩ Trịnh Kim Chi (Hội Sân khấu TP HCM), Mỹ Uyên (Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ, TP HCM).

Danh sách do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố gồm 42 cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, 154 cá nhân được phong tặng Nghệ sĩ Ưu tú. Trong danh sách Nghệ sĩ Ưu tú có diễn viên Bạch Long (Sân khấu kịch Idecaf, TP HCM), diễn viên Lê Mai, Kim Xuyến (Nhà hát Kịch Hà Nội), diễn viên Nguyệt Hằng (Nhà hát Tuổi trẻ).

Đây chưa phải danh sách cuối cùng vì Chủ tịch nước còn ký quyết định thêm một số nghệ sĩ khác. Trước đó, ngày 22/6, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã ký quyết định phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân cho 77 cá nhân, trong đó có nhiều tên tuổi như nghệ sĩ Trần Lực, Hương Dung, Thanh Tú, Đức Trung. Ngày 10/10, Chủ tịch nước ký quyết định phong tặng danh hiệu cho 102 Nghệ sĩ Ưu tú.

Theo Nghị định mới ban hành hôm 31/3, các trường hợp thiếu huy chương vẫn được vào danh sách xét duyệt gồm: Nghệ sĩ cao tuổi có nhiều cống hiến, đóng góp trong lĩnh vực nghệ thuật; nghệ sĩ tích cực tham gia nhiều hoạt động phục vụ nhiệm vụ chính trị; hoặc nghệ sĩ là giảng viên các trường nghệ thuật chuyên nghiệp, đào tạo nhiều thế hệ sinh viên tham gia đạt giải cao tại quốc tế.

Các nghệ sĩ nằm trong đợt xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân lần thứ 10. Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu được lập năm ngoái, dự kiến trao tặng vào năm sau.

Nghệ sĩ Nhân dân là danh hiệu cao nhất Nhà nước trao tặng cho các cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật. Nhà nước từng tổ chức các đợt xét duyệt năm 1984, 1988, 1993, 1997, 2001, 2007, 2011, 2015, 2019. Người được trao danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân phải có ít nhất 20 năm kinh nghiệm, được tặng ít nhất hai giải vàng hoặc một giải vàng và hai giải bạc tại các liên hoan, hội diễn nghệ thuật cấp quốc gia, khu vực hoặc quốc tế và các hội văn học nghệ thuật Trung ương từ khi được trao Nghệ sĩ Ưu tú.

Nhiều năm nay, giới nghệ sĩ nhiều lần muốn thay đổi quy trình xét danh hiệu như: bỏ việc xét tặng theo huy chương, bỏ việc các nghệ sĩ phải tự làm hồ sơ xin xét duyệt. Nhiều trường hợp từng trượt ở các vòng cơ sở, sau đó được xét bổ sung như nghệ sĩ Trần Hạnh, Minh Vương, Thanh Tuấn.

Hai vợ chồng được phong tặng NSND cùng đợt

Như vậy tổng số nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSND trong đợt phong tặng lần thứ 10 này là 119 người.

Trong đó có nhiều cái tên đáng chú ý như hai diễn viên trong nhóm đóng Táo quân: Xuân Bắc (vai Nam Tào), Quốc Khánh (vai Ngọc Hoàng). Xuân Bắc hiện đang là giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam. Còn Quốc Khánh vừa nghỉ hưu tại nhà hát năm 2022.

Cùng nhà hát này còn có nghệ sĩ Tạ Tuấn Minh, Hoàng Lâm Tùng cũng được phong tặng danh hiệu vinh dự.

Tạ Tuấn Minh được phong danh hiệu NSND với vai trò diễn viên nhưng gần đây anh gây chú ý với vai trò đạo diễn với vở Người tốt nhà số 5 (kịch bản Lưu Quang Vũ) và Bóng rối (kịch bản Vũ Hoàng Hoa).

Một số tên tuổi diễn viên nổi tiếng được phong tặng NSND lần này còn có Hương Dung (Nhà hát Công an nhân dân), Ngọc Huyền (Nhà hát Tuổi Trẻ), Thanh Tú (Nhà hát Kịch Hà Nội)…
Vợ chồng ca sĩ Tấn Minh – diễn viên Thu Huyền cùng được phong tặng danh hiệu NSND lần này – Ảnh tư liệu
TP.HCM có diễn viên Quế Trân, Trịnh Kim Chi, Mỹ Uyên, Thanh Điền; và Kim Thanh, Xuân Quan, Huỳnh Thanh Trang (Nhà hát Nghệ thuật hát bội); Mỹ Hằng, Trọng Phúc, Nguyễn Tấn Giao (Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang); Đàm Loan (Công ty Sài Gòn Phẳng – Sân khấu Thế Giới Trẻ), ca sĩ Lại Thế Hiển…

Ca sĩ ngoài Thanh Lam là cái tên nổi tiếng còn có ca sĩ Đức Long (Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam), Tấn Minh…

Điều đặc biệt, Tấn Minh đón niềm vui cùng lúc với vợ của mình – diễn viên Thu Huyền, diễn viên chèo nổi tiếng với vai Thị Mầu, hiện đang là phó giám đốc nghệ thuật của Nhà hát Chèo Hà Nội. Còn Tấn Minh cũng là giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long.
Bùi Công Duy là một gương mặt trẻ được phong tặng danh hiệu NSND lần này – Ảnh: Nghệ sĩ cung cấp

Gương mặt trẻ Bùi Công Duy

Nghệ sĩ violon Bùi Công Duy – phó giám đốc Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam – là một trong những gương mặt trẻ tuổi nhất được phong tặng danh hiệu lần này. Anh sinh năm 1981.

Một trong những nghệ sĩ cao tuổi nhất được phong tặng danh hiệu là diễn viên nổi tiếng Đức Trung. Ông năm nay 84 tuổi, là ông của diễn viên Hồng Diễm.

Ông Lê Chức – cậu ruột của ba chị em diễn viên Lê Vân, Lê Khanh, Lê Vi – cũng được phong tặng danh hiệu NSND đợt này, với vai trò đạo diễn.

Danh sách còn có nghệ sĩ Trần Ly Ly – quyền cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, các họa sĩ thiết kế sân khấu Doãn Bằng, Đạt Tăng.
Nghệ sĩ Chí Trung tiếp tục vắng mặt trong danh sách. Ảnh: Táo Quân
Mặt khác, hai diễn viên Chí Trung và Đỗ Kỷ tiếp tục không có tên trong danh sách quyết định phong tặng danh hiệu NSND đợt 2.