Sổ đỏ cấp sai diện tích (không đúng diện tích đất) là trường hợp sổ được cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai. Nếu Sổ đỏ cấp không đúng diện tích thì không được đính chính để sửa thông tin mà sẽ bị thu hồi.

1. Sổ đỏ cấp sai diện tích sẽ bị thu hồi?

Không chỉ Giấy chứng nhận (Sổ đỏ, Sổ hồng) mà các giấy tờ khác khi bị sai thông tin thì người được cấp đều có quyền đề nghị cơ quan cấp giấy tờ đó đính chính hoặc cải chính để sửa thông tin sai sót. Riêng trường hợp Giấy chứng nhận được cấp sai diện tích thì không thuộc trường hợp đính chính để sửa thông tin.

Điểm d khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai số 31/2024/QH15 quy định các trường hợp Nhà nước thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp cho người sử dụng đất, trong đó nêu rõ:

“…

d) Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp giấy chứng nhận”.

Như vậy, khi Giấy chứng nhận cấp sai diện tích (không đúng diện tích đất) thì sẽ bị cơ quan cấp Giấy chứng nhận thu hồi.

Lưu ý: Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền không thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp trái pháp luật trong những trường hợp ở trên nếu người được cấp Giấy chứng nhận đã thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (theo khoản 4 Điều 2 Luật Đất đai 2024).

2. Thủ tục thu hồi Sổ đỏ khi cấp sai diện tích

Căn cứ khoản 3 Điều 152 Luật Đất đai 2024, việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp sai diện tích được thực hiện theo quy định sau:

(1) Trường hợp Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai có bản án, quyết định có hiệu lực, trong đó có kết luận về việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp thì việc thu hồi được thực hiện theo bản án, quyết định đó.

(2) Trường hợp cơ quan thanh tra có văn bản kết luận Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định pháp luật đất đai thì cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm xem xét, nếu kết luận đó là đúng thì quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp cho người sử dụng đất; nếu xem xét, xác định Giấy chứng nhận đã cấp là đúng quy định pháp luật thì phải thông báo lại cho cơ quan thanh tra.

(3) Nếu cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận phát hiện Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định pháp luật về đất đai thì kiểm tra lại, thông báo cho người sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận biết rõ lý do và ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định.

Trong các trường hợp trên, theo khoản 2 Điều 46 Nghị định 101/2024/NĐ-CP trong các trường hợp (1), (2), (3), trình tự thủ tục thu hồi Giấy chứng nhận như sau:

Bước 1: Cơ quan có thẩm quyền quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp.

Bước 2: Văn phòng đăng ký đất đai (“VPĐKĐĐ”) cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính và trên cơ sở dữ liệu đất đai.

(4) Nếu người sử dụng đất phát hiện Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định pháp luật về đất đai thì gửi kiến nghị (bằng văn bản) đến cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận.

Cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận kiểm tra, xem xét, ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định pháp luật về đất đai.

Dù thuộc trường hợp trong những trường hợp trên thì cơ quan có thẩm quyền thu hồi là cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận tại thời điểm thu hồi.

Căn cứ khoản 3 Điều 46 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, trình tự thủ tục thu hồi Giấy chứng nhận trong trường hợp này như sau:

Bước 1: Người sử dụng đất gửi kiến nghị bằng văn bản đến cơ quan tiếp nhận hồ sơ, cụ thể là:

Bộ phận Một cửa thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh, huyện, xã.

VPĐKĐĐ.

Chi nhánh VPĐKĐĐ.

Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả, đồng thời chuyển hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền.

Bước 3: Cơ quan thẩm quyền kiểm tra, xem xét, quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp; cấp Giấy chứng nhận theo quy định tại khoản 9 Điều 46 Nghị định 101/2024/NĐ-CP.

Bước 4: Cơ quan thẩm quyền chỉ đạo thực hiện cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính và trên cơ sở dữ liệu quốc gia.

Lưu ý: Người bị thu hồi Giấy chứng nhận nếu không đồng ý với việc giải quyết của cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tại trường hợp (2), (3), (4) thì có quyền khiếu nại.

3. Bị thu hồi Sổ đỏ thì có được cấp lại Sổ đỏ không?

Theo khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai 2024 thì việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp được thực hiện theo căn cứ khác nhau.

Trong đó, điểm d khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai 2024 quy định những trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận vì cấp không đúng quy định pháp luật về đất đai.

Nếu bị thu hồi Giấy chứng nhận thì người dân vẫn có thể chuẩn bị hồ sơ để đề nghị cấp Giấy chứng nhận lần đầu nếu thuộc thu hồi vì một trong những lý do sau:

– Giấy chứng nhận cấp không đúng thẩm quyền;

– Giấy chứng nhận cấp không đúng đối tượng sử dụng đất;

– Giấy chứng nhận cấp không đúng diện tích đất;

– Giấy chứng nhận cấp không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất.

Riêng trường hợp thu hồi vì lý do không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận thì sẽ không được cấp lại, trừ trường hợp pháp luật về đất đai có thay đổi và khi đó đủ điều kiện được cấp.