Người dân sử dụng đất nông nghiệp lo lắng đi nộp đơn gia hạn thời gian sử dụng đất vì sợ bị thu hồi đất. Việc này là hiểu không đúng luật.

Người dân làm thủ tục đất đai tại TP.HCM – Ảnh: QUANG ĐỊNH

Hôm qua 8-8, Sở Tài nguyên và Môi trường một số địa phương trong đó có TP.HCM, Bình Dương có văn bản gửi các cơ quan liên quan cũng như các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hướng dẫn về việc gia hạn thời gian sử dụng đất đối với đất có thời hạn.

Sau động thái này, nhiều người dân đang sử dụng đất nông nghiệp có nguồn gốc được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất lo lắng, ùn ùn đi nộp hồ sơ gia hạn thời gian sử dụng đất vì sợ bị thu hồi.

Sáng nay 9-8, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, một số chi nhánh văn phòng cho biết người dân ùn ùn đến nộp hồ sơ xin gia hạn thời gian sử dụng đất buộc nhân viên chi nhánh phải giải thích để người dân hiểu đúng luật.

Trong các văn bản gửi trước đó, cơ quan quản lý đất đai các địa phương đã dẫn quy định của Luật Đất đai 2024, nghị định hướng dẫn về việc gia hạn thời gian sử dụng đất.

Theo quy định mới, việc gia hạn sử dụng đất được thực hiện trong năm cuối của thời hạn sử dụng đất. Người sử dụng đất có nhu cầu gia hạn sử dụng đất phải nộp hồ sơ đề nghị gia hạn, chậm nhất 6 tháng trước khi hết thời hạn sử dụng đất.

Quá thời hạn phải nộp hồ sơ, người sử dụng đất không nộp hồ sơ đề nghị gia hạn thì không được gia hạn sử dụng đất, trừ trường hợp bất khả kháng. Trường hợp không được gia hạn sử dụng đất, cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thu hồi đất theo quy định.

Đối với các trường hợp hết thời hạn sử dụng đất nhưng đến ngày nghị định này có hiệu lực thi hành (ngày 1-8-2024) mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền chưa thu hồi đất, người sử dụng đất được thực hiện thủ tục gia hạn sử dụng đất trong thời gian 6 tháng (đến ngày 1-2-2025).

Hết thời hạn này người sử dụng đất không làm thủ tục gia hạn thì Nhà nước thu hồi đất.

Tuy nhiên, hướng dẫn này chỉ áp dụng đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có nguồn gốc ký hợp đồng thuê đất với Nhà nước, hoặc được giao đất có tính tiền sử dụng đất như các chủ doanh nghiệp làm dự án trên đất sản xuất, kinh doanh.

Cả trong luật và nghị định đều loại trừ đối tượng là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp có nguồn gốc được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất không thu tiền sử dụng đất. Nói theo cách hiểu dân dã là đất do người dân tự tạo lập.

Thậm chí đối với đối tượng sử dụng đất này, luật mới còn không yêu cầu người dân phải đi làm thủ tục gia hạn như luật cũ. Thay vào đó khi hết thời hạn sẽ tự động được gia hạn. Người dân vẫn có quyền mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, cập nhật biến động khi hết hạn sử dụng đất.

Khoản 3, điều 172 Luật Đất đai 2024 quy định: “Việc gia hạn sử dụng đất được thực hiện trong năm cuối của thời hạn sử dụng đất, trừ trường hợp quy định tại điểm a, khoản 1 điều này”.

Điểm a, khoản 1, điều 172 Luật Đất đai 2024 quy định: “Thời hạn giao đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sử dụng đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất là rừng trồng trong hạn mức quy định tại điều 176 của luật này là 50 năm.

Khi hết thời hạn sử dụng đất thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại điểm này mà không phải làm thủ tục gia hạn”.

Như vậy cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp, đất khác có nguồn gốc Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất không thu tiền sử dụng đất sẽ không chịu ảnh hưởng của việc gia hạn và thu hồi đất như hướng dẫn của các địa phương về gia hạn thời gian sử dụng đất.

Các loại đất có thời gian sử dụng đất ổn định lâu dài

Theo điều 171 Luật Đất đai 2024, các loại đất sau là đất sử dụng ổn định lâu dài:

– Đất ở.

– Đất nông nghiệp do cộng đồng dân cư sử dụng quy định tại khoản 4, điều 178 của luật này.

– Đất rừng đặc dụng; đất rừng phòng hộ; đất rừng sản xuất do tổ chức quản lý.

– Đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của cá nhân đang sử dụng ổn định được Nhà nước công nhận mà không phải là đất được Nhà nước giao có thời hạn, cho thuê.

– Đất xây dựng trụ sở cơ quan, đất xây dựng công trình sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập.

– Đất quốc phòng, an ninh.

– Đất tín ngưỡng.

– Đất tôn giáo.

– Đất sử dụng vào mục đích công cộng không có mục đích kinh doanh.

– Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt.